Szklarska Poręba - Złoty Potok (ametyst)

Szklarska Poręba i jej okolice od lat słyną z występowania wielu ciekawych minerałów, zbieranych już w średniowieczu przez walończyków. Do dziś są tutaj podtrzymywane tradycje walońskie a kilkanaście lat temu zostało reaktywowano Sudeckie Bractwo Walońskie. W samym mieście można odwiedzić dwa muzea mineralogicze z bogatymi zbiorami minerałów m.in. z Dolnego Śląska jak i sklepiki oferujące minerały na sprzedaż. Nie bez powodu więc Szklarska Poręba jest nazywana mineralogiczną stolicą Polski.

Jedno z ciekawszych i dość unikalnych stanowisk w skali Kraju znajduje się nieopodal ostatnich zabudowań Szklarskiej Poręby (Marysin), w kierunku Łabskiego Szczytu (ok. 800-900m) od Muzeum Mineralogicznego przy ul. klinskiego). Miejsce opisywane jest jako Złote Jamy, a dokładnie zlokalizowane jest się w korycie Złotego Potoku ok. 200-300m od przecięcia żółtego szlaku i Złotego Potoku.

W korycie potoku odsłania się żyła kwarcowa o przebiegu NW-SE i miąższości 10-20 cm, która miejscami przyjmuje charakter strefy z kilkoma równoległymi żyłkami niewielkiej miąższosci. W obrębie tej żyły spotyka się strefy zbudowane z ametystu - fioletowej odmiany kwarcu. Żyła kwarcowa tkwi w dość zwietrzałym granicie, a towarzyszą jej często brekcje zbudowane z kwarcu, ametystu i zmienionego granitu. Miejscami w obrębie żyły wykształcyły się pustki z druzami kryształów kwarcu, a rzadziej blado-fioletowego ametystu. Kryształy z reguły nie przekraczają kilku milimetrów wielkości.

Podobna żyła kwarcowo-ametystowa odsłania się w korycie bezimiennego potoku kilkaset metrów na zachód od opisywanego miejsca w Złotym Potoku. Jest to właściwie strefa wielu równoległych żyłek kwarcowo-ametystowych i miąższosci 10-20 cm.

Żyły kwarcowe ze Złotych Jam mają genezę hydrotermalną. Ametyst z obu miejsc tworzy najczęściej naprzemienne przerosty z kwarcem mlecznym, tworząc charakterystyczny wzór, ukazujący kolejne etapy krystalizacji krzemionki w żyle. Taki typ wykształcenia ametystu, charakterystyczny dla utworów żyłowych, w jubilerstwie określany jest jako "chevron amethyst" (szewron - naszywka) lub "banded amethyst", czyli ametyst warstwowany lub pasiasty. Najczęściej tak opisuje się odłamki ametystu , w których widoczny jest powielony symbol litery "V", jak w naszywkach sierżanta.

FILM

 

Przecięty i wypolerowany okaz ametystu.

 

Okazy ametystów z okolic Szklarskiej Poręby (prawdopodobnie ze Złotych Jam - brak pewnej informacji) - eskpozycja muzeum w Szklarskiej Porębie.